امیر جاهد؛ بشیر بیگ بابایی؛ کریم حسین زاده دلیر
چکیده
شکل‌گیری و تداوم حاشیه‌نشینی در قالب سکونتگاه‌های غیررسمی را می‌توان بزرگترین چالش در ساماندهی و مدیریت کالبدی_فضایی شهرهای امروزی بهشمار آورد. این نوع سکونتگاه‌ها با ابعاد مختلف خود، نمایشی کالبدی_فضایی از اجتماع پذیری غیراجتماعی افراد و گروه‌هاست. بازنمود کالبدی این پدیده‌های شهری در برچسب‌های متنوع همواره در فرایندی ...
بیشتر
شکل‌گیری و تداوم حاشیه‌نشینی در قالب سکونتگاه‌های غیررسمی را می‌توان بزرگترین چالش در ساماندهی و مدیریت کالبدی_فضایی شهرهای امروزی بهشمار آورد. این نوع سکونتگاه‌ها با ابعاد مختلف خود، نمایشی کالبدی_فضایی از اجتماع پذیری غیراجتماعی افراد و گروه‌هاست. بازنمود کالبدی این پدیده‌های شهری در برچسب‌های متنوع همواره در فرایندی غیررسمی زاده شده و همواره به مثابه یک چالش پدیده‌ای ضد شهری نگریسته شده است. در این رابطه، مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی بهدنبال بررسی نقش عوامل و پیشران‌های تأثیرگذار بر ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی محله شمس‌آباد شهر تبریز است. گردآوری داده‌ها با مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی با کمک پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری شامل گروه متخصصین به تعداد 30 نمونه آماری است که با روش دلفی پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. تحلیل داده‌ها نیز با روش دلفی، آزمون تک نمونهای T و تحلیل مسیر در قالب DPSIR با کمک نرم افزار SPSS انجام شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که طبق مدل DPSIR مؤلفه «فشار» با ضریب 254/6 بیشترین امتیاز را دریافت کرده است. همچنین، براساس آزمون تحلیل‌مسیر شاخص «فشار» با ضریب اثرکل 623/0 بیشترین تأثیر و رابطه علی را با ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی دارد. از طرفی، مؤلفه‌های «تأثیر» با ضریب اثر کل 591/0 ؛ «پاسخ» با ضریب اثر کل 556/0 ؛ «وضعیت» با ضریب اثر کل 547/0 ؛ و «نیروی محرکه» با ضریب اثر کل 537/0 قرار دارند. لذا بهمنظور توانمندسازی و بهسازی محله شمس‌آباد شهر تبریز تقویت سیستم حمل‌ونقل ؛ جانمایی مناسب کاربری‌های ناسازگار ؛ استحکام ابنیه‌های فرسوده؛ حل مشکل سند مالکیت ضروری است.
